Вручення Другої національної кінопремії «Золота Дзиґа» Української Кіноакадемії відбудеться 20 квітня. Анна Мачух, виконавча директорка установи, виявилася відвертою співрозмовницею. Читайте про членів правління академії як номінантів на премію, про особистих фаворитів і про те, чи існує взагалі українська школа кіно.
Можете назвати три стрічки, за які найбільше вболіваєте?
Мені до вподоби практично всі номінанти. Наприклад, «Кіборги» − сильне кіно, зняте без пафосу, притаманного деяким стрічкам про сучасну українську історію. У фільмі «Рівень чорного» вважаю потужним сценарій. У «Стрімголов» подобається робота Даші Плахтій.
Можете вважати мене зухвалою, та «Рівень чорного», на мою думку, − так собі кіно. Великі паузи, як у Тарковського чи Іоселіані, але треба вміти, щоб мінімалізм не виглядав примітивно й пародійно. Ваші аргументи, чому цей фільм вартісний і чому його висували на «Оскар» від України?
Кіноакадеміки оцінюють не лише комерційний успіх. Тому думки спеціалістів й глядачів не збігаються
Стрічка дійсно специфічна. Про певне занурення в себе, тому «Рівень чорного» нелегко дивитись людям, у яких на даному етапі є проблеми – цією роботою їх можна зачіпити ще більше. Але те, що саме цей фільм обрали від України на «Оскар» доводить: він дуже сильний. Валентин Васянович, режисер і сценарист, бачив, що і як відбувалося в житті його друга-фотографа й хотів розказати цю історію, а не когось спародіювати.
Тим не менш є загальне уявлення того, що таке якісне і неякісне кіно…
Якщо говорити про кіно, яке подобається великій кількості глядачів, то в Україні є приклад «DZIDZIO Контрабас». Абсолютно глядацький фільм, це показала каса. Але у нього не багато номінацій на премію, адже кіноакадеміки оцінюють не лише комерційний успіх та продюсерську роботу, а й певні професійні моменти. Тому тут думки спеціалістів й глядачів не збігаються. Прикладом є й цьогорічний «Оскар»: кращою стрічкою обрано «Форму води», а не «Три білборди на кордоні Еббінга, Міссурі», якій прогнозували перемогу кінокритики й глядачі.
Якщо повернутися до цьогорічних номінантів «Золотої Дзиґи», чому Станіслав Боклан не має номінації за участь у «Межі»? Він же круто зіграв.
За роль у «Межі» номінується Римма Зюбина як найкраща акторка другого плану. Акторів на номінації висували продюсери, тож це було їхнє рішення.
Я перерахую деяких номінантів 2018 року і деяких членів правління кіноакадемії. «DZIDZIO Контрабас», «Рівень чорного», «Манливий, солодкий, без меж, або Пісні і танці про смерть»; Максим Асадчий, Валентин Васянович, Сергій Лавренюк. Це взагалі законно?
Ми знаємо, що ці члени правління Української Кіноакадемії були задіяні у створенні стрічок-номінантів. Вони кінематографісти. Але так відбувається у всіх кіноакадеміях, за свої роботи навіть можна голосувати. Я неодноразово коментувала це у соцмережах: якби члени правління не були задіяні у створенні цих фільмів, стрічки все одно аналізувались би за тими ж критеріями. Якщо цікаво, то вони не голосували за свої фільми – вони поважають роботу колег.
Скептики говорять про передчасність: механізм українського кіновиробництва оновився буквально останні три роки, а «український Оскар» акторам, які зіграли дві-три гідні ролі, – це зарано.
Нагорода дається не за кількість ролей, а за конкретну роботу. В мене зустрічне запитання: а коли буде не зарано? Кінопремія − це інструмент, щоб фільмів ставало більше і зростала їхня якість. Нам і минулого року казали, що для премії не настав час. Тоді взагалі було шість українських повнометражних фільмів за рік. Цього року на участь у конкурсі було подано 77 повнометражних і короткометражних стрічок. То про яке «зарано» йдеться?
Чи є зараз в Україні гарна кіношкола? Бо Роман Балаян не хоче більше знімати, Кіра Муратова теж втратила запал (у тому числі через поважний вік). Кому вчити й передавати традиції?
Ми ведемо переговори, щоб у найближчі роки завезти в Україну гідну кіношколу
Зараз справді немає кіношколи, яка б давала гідний рівень знань. Не хочу коментувати державні профільні виші, їм, перш за все, не вистачає обладнання та інноваційних навичок. Існує багато сценарних майстерень, проводяться майстер-класи, але на них просто говорять, а не показують. Тобто немає головного – практики. Тому багато хто навчається у західних школах – і в Голлівуді, і в Європі.
Ми ведемо переговори, щоб у найближчі роки завезти в Україну гідну кіношколу. Адже рівень професіоналів на Заході вищий. Та навіть те, що зараз роблять у Боллівуді – це зовсім інший рівень. Приміром, стрічки з доповненою реальністю. У нас про таке поки і мова не йде.
Які стрічки запам’яталися найбільше за останній місяць і чому?
«Тельма», яку привезли в Україну Must See Movie – нові кінодистриб’ютори, гравці, які заповнюють у нас нішу якісного артхаусу разом із «Артхаус Трафік». Передивилася усіх оскарівських номінантів. «Білборди…» були моїм фаворитом, «Темні часи» також сподобалися.
ТОП 5 стрічок, після перегляду яких ви зрозуміли, що «світ більше не буде таким, як раніше»?
«Меланхолія» Ларса фон Трієра, «Реквієм за мрією» та «мама!» Даррена Аронофскі (остання картина – для підготовленого глядача). Із більш легких – «Готель «Ґранд Будапешт» Веса Андерсона з грандіозною роботою перш за все постановників та костюмерів. Менш популярна стрічка – драма «Джанкшн 48» Уді Алоні. Вона порушує проблему конфлікту між населенням Палестини та Ізраїлю. Сподобалось, як цікаво і водночас легко знятий фільм. Скажу, мабуть, непопулярну річ, але я не люблю Вуді Аллена.