Митець ступає на хитку територію кожного разу, коли звертається до біблійної тематики. Навіть якщо робить це з найдобрішими намірами. Згадайте Мела Гібсона, який взявся екранізувати правдиву історію Христа – і відгріб за це по самісінькі вуха. 25 лютого виповнюється 15 років з моменту виходу на екрани фільму «Страсті Христові» - одного з найскандальніших і найнеоднозначніших кіношних трактувань Євангелія. Що хотів сказати цією стрічкою Гібсон – і чи зрозуміли його сучасники?
Історична драма «Страсті Христові» поставлена за чотирма Євангеліями. Мел Гібсон – дуже віруюча людина – вирішив показати 12 годин земного життя Ісуса з документальною точністю – зі всіма кров’ю, тортурами і так далі. «Я хотів, щоб люди пропустили цю історію крізь себе», – пояснював він. Актори в фільмі говорять арамейською та латиною, а страждання Христа показані настільки реалістично, що люди зі слабкою психікою мліли прямо в кінотеатрах. І не лише.
Відомі щонайменше два летальні випадки. В Канзасі під час перегляду «Страстей» в кінотеатрі від серцевого нападу загинула 50-річна жінка. Нещасній стало зле під час перегляду сцени розп’яття Христа. За кілька днів стало відомо про бразильського священника, який теж не зміг пережити це видовище.
Для зображення кривавих натуралістичних сцен використовувалась комп’ютерна графіка і складний грим. Виконавцю ролі Христа Джеймсу Кавізелю малювали його «рани» по кілька годин щоденно. Нічого дивного, що вже після перших показів біля кінотеатрів стали чергувати карети «швидкої».
Покази «Страстей Христових» намагались заборонити в різних країнах. Проти фільму виступали як християни, так і юдеї й мусульмани. Першим стрічка здавалась занадто жорстокою і кривавою. Другі протестували проти негативного зображення єврейського народу. Треті називали фільм «очорненням Христа». Позови проти Гібсона і прокатників подавалися у Франції, Кувейті, Бахрейні та інших країнах – але намарно.
Після виходу фільму Мел Гібсон здобув впливових ворогів у Голлівуді, які звинуватили його в підбурюванні антисемітських настроїв у суспільстві. Президенти студії «DreamWorks» Джеффрі Катценберг та Девид Геффен пообіцяли більше ніколи не знімати Гібсона в своїх картинах.
Перед прем’єрою в пресі пробігла інформаця про одобрення стрічки Ватіканом. Та представник Папи спростував це. Потім виявилось, що «качку» запустив один з продюсерів «Страстей» заради піару. Незважаючи на це, Папа Римский дав аудієнцію акторові Джеймсу Кавезелу та благословив його. (Не допомогло: роль Христа так і залишилась найвизначнішим пунктом акторського CV Кавезела).
Студії Голлівуда ще на початку відмовились фінансувати картину. Тому Мелу Гібсону довелось витратити на неї 25 мільйонів доларів з власної кишені. І актор не програв – стрічка зібрала касу в 612 мільйонів доларів. 100 мільйонів з цієї суми режисер пожертвував католицькій церкві.
«Страсті Христові» входить до двадцятки найскандальніших фільмів усіх часів за версією «Time Out NY» – разом з «Тріумфом волі», «Механічним апельсином» та «120 днями Содома». Компанію в Топ-20 йому складають ще дві стрічки на євангелічні теми: «Остання спокуса Христа» та «Буття Браяна за Монті Пайтоном». В 2006-му видання «Entertainment Weekly» взагалі поставило «Страсті» на чолі списку найдискусійніших фільмів за всі часи.
Стрічка згадується в рейтингах фільмів з найбільш жорстоким сценами. Часто з приписом – «Вся стрічка – одна велика сцена насилля».
Сам Гібсон не кається. І вже повідомив про наміри зняти продовження «Страстей». За його словами, зображення історії Христа в кіно є його «духовною потребою» і «обов’язком віруючого».