«В джазі лише дівчата» («Some Like It Hot») – з тих культових стрічок, які можна передивлятись безліч разів і знову реготати як уперше. Чудові актори, неповторні жарти і блискуча режисерська робота зробили цей фільм класикою ексцентричної комедії. За результатами опитування Американського інституту кіно в 2001 році «… Дівчата» визнані найсмішнішим фільмом всіх часів – і продовжують вербувати нових фанатів. 29 березня виповнюється 60 років з моменту виходу стрічки на екрани. Хто не дивився – мерщій в торенти. Для інших – найцікавіші факти про фільм.
Фабула. Америка, часи сухого закону і гангстерський війн. Чиказькі музиканти Джо (Тоні Кертіс) і Джеррі (Джек Леммон) стають свідками вбивства мафіозі, і щоби їх не покрошили на салат, перевдягаються жінками і приєднуються до жіночого джаз-бенду. Тепер це чарівні Джозефіна і Дафна. Деякий час все складається якнайкраще. Але згодом «Джозефіна» закохується у солістку оркестру (Мерілін Монро), а за «Дафною» починає впадати підстаркуватий плейбой-мільйонер. Та й мафіозі не сплять і ось-ось вистежать «дівчат»…
Голлівуд по-новому
З цього фільму розпочалась нова епоха Голлівуду. Якщо раніше кожна студія мала своїх акторів на ставці, то для «… Дівчат» режиссер Біллі Вайлдер ангажував акторів з різних студій – найбільш підходящих під образ. За кілька років практика «вільних агентів» набула широкого розповсюдження. Відтепер ролі писались не під якогось актора – натомість шукали акторів на відповідну роль.
Транзитом з Франції
Історія з перевдяганням у «… Дівчатах» не була оригінальною. Фільм знятий за мотивами французької стрічки 30-х років «Фанфари кохання». Автори лише трохи адаптувати ідею для американського глядача – додали «гангстерського» присмаку та елементів мюзиклу. В чорновому варіанті комедія називалась «Not Tonight, Josephine!» («Не сьогодні, Джозефіна») – з натяком на популярну пісню Джонні Рея «Yes Tonight Josephine».
Хто за бортом?
Продюсери мріяли залучити до проекту Френка Сінатру, але той ігнорував запрошення. Тоді Біллі Вайлдер згадав про Тоні Кертіса, якого бачив у фільмі «Солодкий запах успіху». З ентузіазмом пристав на пропозицію Джек Леммон – його дуже привабила ідея щодо перевтілення в жінку.
На роль головної героїни Шугар Кейн розглядались кандидатури Мітці Гейнор, Одрі Хепберн і навіть Елізабет Тейлор. Та от халепа! – ніхто з них не вмів співати. Мерілін Монро до цього не знімалась кілька років і чекала моменту, щоб з тріумфом повернутись на екран. Спочатку діва не хотіла грати роль «ще однієї тупої білявки». Дати згоду переконав її тодішній чоловік Артур Міллер – і як у воду дивився: зараз це одна із найвідоміших ролей Монро.
Чари перевтілення
Тоні Кертіс і Джек Леммон вчилися бути «жінками» за наставництвом виписаного з Берліну травесті на прізвисько Барбет. Він навчав акторів ходити на підборах і носити сукні. Кертіс і Леммон наполягли, щоб для них пошили спеціальні сукні без талії та з широкими плечима, бо запропонований жіночиій одяг їм зовсім не пасував.
Кожен день акторам накладали грим протягом 4-х годин. На знімальному майданчику стояли відерця з льодом, щоб Тоні і Джек могли відпочити після ходіння на підборах.
Засада з кольором
На момент зйомок «В джазі лише дівчата» в Голлівуді давно вже знімали кольорове кіно. Чому ж цей фільм вийшов в ч/б? По-перше, автори хотіли зберегти ретро-настрій 20-х років. А по-друге, в кольорому варіанті герої в їхньому складному гримі скидались на «підстаркуватих педіків» - за визначенням самого Вайлдера.
Проблема з Мерилін
Про складний характер акторки ходили легенди. Але на початку зйомок ніщо не передвіщувало біди: Мерілін була в гарному настрої і не вередувала як зазвичай. Складнощі почались пізніше. Під час зйомок вона пережила нервовий зрив – почала запізнювалась на майданчик, не могла запам’ятати елементарний текст і робила по 40-50 дублів кожної сцени. Чим доводила своїх партнерів до сказу. Проте зрештою їй вибачили все. «Як акторка з гострим відчуттям комічного діалогу вона була геніальна», - сказав Вайлдер.
Як обійти цензуру
За мораллю тих часів у фільмі не могло бути очевидних натяків на секс. Сценаристи обходились езоповою мовою і жартами на межі дозволеного. Алюзії на льодяники, гарячі штучки та ванну з вершками були зрозумілі без перекладу. Незважаючи на максимальну вихолощеність, критики побачили в комедії «виклик християнським цінностям» і мало не пропаганду гомосексуалізму. Прокат «… Дівчат» заборонили в кількох штатах, а в інших стрічка йшла з позначкою «лише для дорослих».
Монро без сексу: спеціально для СРСР
Для прокату в СРСР комедію скоротили на 24 хвилини – вирізали всі сцени з поцілунками. Але «будівельники комунізму» зраділи й такій версії – бо це був перший фільм з Мерілін Монро, який подолав залізну завісу. В країні, що обходилась без сексу, стрічку подивились майже 78 млн глядачів.
Нагороди і культурна спадщина
При бюджеті в 2,9 млн доларів фільм зібрав у прокаті понад 25 млн. і зробив Тоні Кертіса і Джека Леммона топ-зірками. Леммон отримав за свою гру премії BAFTA і «Золотий Глобус». Був оцінений талант Біллі Вайлдера і Мерілін Монро – вони отримали «Глобуси» як кращий режисер і краща акторка відповідно. Фільм номінувався і на «Оскар», але відхватив нагороду лише за кращі костюми.
Фільм Біллі Вайлдера значною мірою вплинув на традицію кіно, пов’язану з перевдяганнями і передумовив успіх таких стрічок як «Тутсі», «Віктор/Вікторія», «Місіс Даутфайр» та інших.